Każda osoba podlegająca obowiązkowi podatkowemu w sytuacji wystąpienia problemów z regulowaniem zobowiązań podatkowych może ubiegać się, poprzez złożenie stosownego wniosku do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego, o przyznanie ulgi w spłacie. Kwestie te zostały szczegółowo uregulowane w Rozdziale 7a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Zgodnie z treścią art. 67a § 1 i 2 w/cyt. ustawy organy podatkowe w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym są uprawnione do :

• odroczenia terminu płatności podatku lub rozłożenia zapłaty podatku na raty;
• odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek
• umorzenia w całości lub części zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej. Przy czym umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Ponieważ Rzeczpospolita Polska jest członkiem Unii Europejskiej udzielanie różnych form wsparcia dla przedsiębiorców dodatkowo musi pozostawać w zgodzie z przepisami unijnymi, zawartymi w art. 107 i 108 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W myśl zapisów traktatu udzielana pomoc, zwana pomocą publiczną nie może naruszać konkurencji poprzez uprzywilejowanie niektórych przedsiębiorstw lub produkcji niektórych towarów a także nie może negatywnie wpływać na wymianę handlową między państwami Członkowskimi Unii Europejskiej.

Szczegółowe zasady postępowania w sprawach dotyczących pomocy publicznej określone zostały w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 roku o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej.

Podatnik prowadzący działalność gospodarczą wnioskując o przyznanie ulg z uwagi na ważny interes podatnika lub interes publiczny, musi ponadto wskazać w oparciu o przepisy art. 67b ustawy – Ordynacja podatkowa tytuł pomocy o jaką się ubiega.

We wniosku należy więc podać, czy ma to być ulga:

• nie stanowiąca pomocy publicznej (np. gdy o ulgę występuje przedsiębiorca, lecz ma ona dotyczyć spłaty zobowiązań podatkowych niezwiązanych z prowadzoną działalnością bądź gdy organ podatkowy działa jak prywatny inwestor wspomagając przedsiębiorstwo poprzez działania optymalizacyjne),
• pomoc w ramach obszaru „de minimis" w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego;
• stanowiąca pomoc publiczną:
  1. udzielaną w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia,
  2. udzielaną w celu zapobieżenia lub likwidacji poważnych zakłóceń w gospodarce o charakterze ponadsektorowym,
  3. udzielaną w celu wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie europejskim,
  4. udzielaną w celu promowania i wspierania kultury, dziedzictwa narodowego, nauki i oświaty,
  5. będącą rekompensatą za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym powierzonych na podstawie odrębnych przepisów,
  6. na szkolenia,
  7. na zatrudnienie,
  8. na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw,
  9. na restrukturyzację,
  10. na ochronę środowiska,
  11. na prace badawczo-rozwojowe,
  12. regionalną.
  13. Udzielane na inne przeznaczenia określone na podstawie §6 przed Radę Ministrów.

Pomoc

Najczęstszą formą wykorzystywanych przeznaczeń pomocy jest pomoc „de minimis". Udziela się jej przedsiębiorcom mającym chwilowe trudności w wypełnianiu swoich obowiązków płatniczych w oparciu o Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 roku w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy „de minimis". Obowiązuje ono od dnia 1 stycznia 2014 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku.

Warunki uzyskania pomocy (z uwzględnieniem zmian) :

• przedłożenie wszelkich zaświadczeń o pomocy de minimis, jakie przedsiębiorca otrzymał w roku w którym ubiega się o pomoc oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat, albo oświadczenia o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w takim okresie,
• w celu uzyskania pomocy należy dostarczyć podmiotowi udzielającemu pomocy informacje dotyczące wnioskodawcy, sytuacji ekonomicznej wnioskodawcy, prowadzonej działalności gospodarczej oraz pomocy wcześniej już otrzymanej. Wzory wniosków, które należy złożyć są określone w załączniku do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 roku w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis,
• z założenia pomoc de minimis przeznacza się na rozwój przedsiębiorstw.

Niezbędne wzory formularzy można pobrać ze stron internetowych UOKiK.

Ponadto :

• limit pomocy wynosi do 200 tys. EUR przez okres 3 kolejnych lat podatkowych oraz 100 tys. EUR w zakresie drogowego transportu towarów. Pomoc de minimis nie może zostać wykorzystana na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów. W przypadku rozdzielenia działalności lub wyodrębnienia kosztów, możliwe jest zastosowanie dwóch pułapów pomocy dla przedsiębiorstw prowadzących działalność usługową poza transportem drogowym towarów,
• w ramach obowiązującego limitu pomocy obowiązują zasady dotyczące kumulacji:
  1. w przypadku połączeń i przejęcia przedsiębiorstw,
  2. podziału przedsiębiorstwa na co najmniej dwa oddzielne podmioty,
  3. w przypadku prowadzenia działalności w sektorach objętych różnymi limitami de minimis,
  4. wszystkie podmioty, które są kontrolowane (prawnie lub faktycznie) przez ten sam podmiot należy traktować jako jedno przedsiębiorstwo - jeden organizm gospodarczy (JOG).

Na gruncie prawa unijnego przedsiębiorstwem jest każda jednostka wykonująca działalność niezależnie od jej formy prawnej i sposobu finansowania.

Gdy przedsiębiorca realizuje zamierzenia nastawione na osiągnięcie określonego celu może ubiegać się o pomoc inną a wymienioną w art. 67 b ustawy – Ordynacja podatkowa (pkt.1 -8;10 – 12).

W przypadku ubiegania się o pomoc inną niż de minimis należy również spełnić określone w odpowiadających im rozporządzeniach warunki oraz:

• określić tytuł pomocy,
• opisać realizowane zadanie,
• przedłożyć wypełniony formularz stanowiący załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29.03.2010 roku w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie.

Kwestię przyznawania pomocy w ramach wyłączeń grupowych reguluje Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art.107 i 108 Traktatu. Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 651/2014 weszło w życie z dniem 01 lipca 2014 roku i stosuje się je do dnia 31 grudnia 2020 roku.

Odnosi się ono do następujących kategorii pomocy :

• pomoc regionalna;
• pomoc dla MŚP w formie pomocy inwestycyjnej, pomocy operacyjnej i dostępu MŚP do finansowania;
• pomoc na ochronę środowiska naturalnego;
• pomoc na badania, rozwój oraz innowacje;
• pomoc szkoleniowa;
• pomoc na rekrutację i zatrudnienie pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji i pracowników niepełnosprawnych;
• pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych niektórymi klęskami żywiołowymi;
• pomoc o charakterze społecznym w zakresie transportu na rzecz mieszkańców regionów oddalonych;
• pomoc na infrastrukturę szerokopasmową;
• pomoc na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego;
• pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną; oraz
• pomoc na infrastrukturę lokalną różnego rodzaju.

Na podstawie ww. rozporządzenia, opisującego kryteria udzielania pomocy, państwa członkowskie mogą wspierać rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, działalność szkoleniową oraz zatrudnienie.

Przepisy dotyczące wyłączeń grupowych:

Szkolenia

Sekcja 5 Rozporządzenia Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art.107 i 108 Traktatu - Pomoc szkoleniowa.

Małe i średnie przedsiębiorstwa

Sekcja 2 Rozporządzenia Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art.107 i 108 Traktatu - Pomoc dla MŚP.

Zatrudnienie

Sekcja 6 Rozporządzenia Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art.107 i 108 Traktatu – Pomoc przeznaczona na pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji oraz pracowników niepełnosprawnych.

W każdej z wymienionych wyżej sekcji zawarte są dalsze szczegółowe warunki, których spełnienie jest konieczne aby uzyskać pomoc.

Maksymalna wartość intensywności pomocy na obszarach należących do województwa wielkopolskiego wynosi 25% kosztów kwalifikujących się do objęcia tą pomocą wyrażoną w ekwiwalencie dotacji brutto.

Jeżeli dany tytuł pomocy nie jest objęty programem (stosownym rozporządzeniem) udzielenie jej wymaga każdorazowo notyfikacji.

Stąd szczególnym tytułem pomocy wymagającym w każdym przypadku notyfikacji jest pomoc na ratowanie lub restrukturyzację, o którą może ubiegać się przedsiębiorca pozostający w trudnej sytuacji ekonomicznej. Przepisem wspólnotowym, na którym opiera się Komisja przy rozpatrywaniu wniosku są Wytyczne Wspólnotowe dotyczące pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw niefinansowych znajdujących się w trudnej sytuacji.

Zgodnie z art. 37 ust 7 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej do czasu spełnienia przez podatnika wymagań pomoc nie może ona zostać udzielona przez organ podatkowy. Udzielenie pomocy publicznej niezgodnie z przepisami powoduje konieczność dokonania jej zwrotu wraz z odsetkami.

Podatnik składając wniosek o przyznanie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych winien także mieć świadomość, że organy podatkowe podejmą wszelkie działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, zapewnią Stronie czynny udział w postępowaniu oraz umożliwią wypowiedzenie się co do zebranych materiałów i dowodów oraz zgłaszanych żądań. Czynności te mają obowiązek prowadzić w sposób budzący zaufanie. Po zakończeniu postępowania wydane zostaje stosowne orzeczenie z zachowaniem formy pisemnej. Z uwagi na fakt, ze postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne, orzeczenia zawierają pouczenie o możliwościach i sposobie zaskarżenia.

Ze względu na konieczność zagwarantowania transparentności udzielanych ulg w spłacie Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając na podstawie art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz § 3 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie wykazu osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym umorzono zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłaty prolongacyjne w kwocie przewyższającej 5.000 zł ogłasza cyklicznie w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego wykaz osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym umorzono znaczne kwoty zaległości.

Wykaz ww. podmiotów, którym umorzono zaległości podatkowe przekraczające kwotę 5.000,00 zł dostępny jest w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego (link otwiera nowe okno w innym serwisie)